FODMAP – co to właściwie oznacza?

Skrót FODMAP pochodzi z języka angielskiego (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols). Najprościej tłumacząc jest to grupa węglowodanów szybko i silnie fermentujących w naszych jelitach, do których należą:

• fruktoza (m.in. miód, owoce, syrop glukozowo-fruktozowy),
• laktoza (m.in. produkty mleczne),
• fruktany (m.in. zboża, czosnek, cebula, szparagi),
• galaktany (m.in. strączki),
• poliole (substancje słodzące, m.in. mannitol, sorbitol, ksylitol).

Związki te ze względu na słabą przyswajalność trafiają do naszych jelit w niemal niezmienionej formie. Ze względu na swoje silne właściwości powodują zwiększone wchłanianie wody w jelicie cienkim, a co za tym idzie – ból, przelewania, biegunki. Po dotarciu do jelita grubego związki te zostają poddane działaniu bakterii jelitowych, które prowadza do ich fermentacji, skutkującej również bólem, wzdęciami czy przelewaniem.

Dla kogo dieta low FODMAP jest korzystna?

Produkty bogate w FODMAP nie są z zasady szkodliwe. Osoba zdrowa będzie tolerowała ich obecność w diecie bez żadnych skutków ubocznych. Problem pojawia się w momencie, gdy borykamy się ze schorzeniami ze strony układu pokarmowego, zwłaszcza:

• IBS – zespołem jelita drażliwego,
• WZJG – wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego,
• LCH – chorobą Leśniowskiego – Crohna,
• SIBO – przerostem bakterii jelitowych.

W przypadku tych schorzeń produkty wysokofermentujące będą powodować znaczące zaostrzenie przebiegu choroby. Pamiętajmy, że nie jest to kolejna modna dieta, a sposób odżywiania, który ma pomóc osobom z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi. Nadmierne eliminacje w diecie, bez podstaw do ich wprowadzenia, mogą okazać się szkodliwe!

Czytaj też: Terapia placentą jako naturalne źródło witalności i wigoru

Produkty wskazane i przeciwskazane

Podstawowe produkty, których należy unikać w tym modelu żywienia oraz takie, które powinny być bezpieczne. Dzielimy je na produkty o wysokiej i niskiej zawartości FODMAP, jednak do każdego produktu bez wyjątku musimy podchodzić ostrożnie, obserwując reakcje organizmu. Zawartość FODMAP, która nie wywołuje objawów jest kwestią bardzo indywidualną. Szczegółowe listy produktów zawierających FODMAP, z uwzględnieniem ich zawartości, bez problemu można znaleźć na stronach internetowych. Sama dieta nie należy jednak do prostych, dlatego najlepiej, jeśli stosujemy ją pod okiem specjalisty.

Produkty o niskiej zawartości FODMAP:

• Warzywa: marchew, bakłażan, sałata, pomidor, ziemniak, cukinia, ogórek, fasolka szparagowa.
• Owoce: cytrusy, truskawka, malina, ananas, kiwi.
• Nabiał: sery długo dojrzewające oraz produkty bez laktozy, aczkolwiek podchodzimy do nich bardzo ostrożnie i większe ilości włączamy dopiero w 2 etapie diety.
• Zboża: mąki bezglutenowe, płatki kukurydziane, komosa, chleb orkiszowy na zakwasie, ryż, produkty kukurydziane.
• Pestki i orzechy: orzechy włoskie, ziemne, pestki dyni.
• Pozostałe: ciemna czekolada, syrop klonowy, herbata, dżem owocowy.

Produkty o wysokiej zawartości FODMAP:

• Warzywa: cebula, szparagi, brokuł, kalafior, brukselka, por, buraki, kapusta, czosnek.
• Owoce: jabłka, gruszki, mango, arbuzy, nektarynki, brzoskwinie, morele, śliwki, owoce suszone, owoce z puszki.
• Grzyby
• Nabiał: mleko (krowie, owcze, kozie), twaróg, ricotta, mleko skondensowane, jogurty, maślanka, kwaśna śmietana, bita śmietana.
• Strączki: groszek zielony, soczewica, ciecierzyca, fasola, soja.
• Zboża: pieczywo pszenne i żytnie, płatki śniadaniowe pszenne z suszonymi owocami, makaron pszenny
• Pestki i orzechy: orzechy nerkowca, pistacje.
• Inne: syrop z agawy, miód, syrop glukozowo-fruktozowy, słodziki (sorbitol, mannitol, maltitol, ksylitol)

Zobacz film: Aloes najstarsze remedium na choroby ustrojowe

Dieta FODMAP to bardzo solidne narzędzie, które może pomóc nam w zmaganiach z dolegliwościami jelitowymi. Ważne, aby stosować to narzędzie rozważnie, ponieważ każda dieta eliminacyjna wprowadzana bezpodstawnie może siać w naszym organizmie zbędne spustoszenie. Pamiętajmy, aby zawsze konsultować takie przypadki ze specjalistą. Stosowanie diety low FODMAP powinno być poprzedzone szczegółową diagnostyką, a często również farmakoterapią. Dieta jest wówczas jej uzupełnieniem i formą stabilizacji stanu organizmu.